Po zlodowaceniu, klimat kuli ziemskiej na nowo zaczął się ocieplać, a w miarę ustępowania lodowca na jego miejscu wyrastały lasy. Nowe warunki przyrodnicze ułatwiły prowadzenie życia ludziom. Na początku neolitu stopniowo przestawali wędrować i zmienili tryb życia na osiadły. Wiązało się to z początkiem dużych przemian nazywanych rewolucją neolityczną. Polegała ona rozpoczęciu świadomej rolniczej produkcji żywności i udomowieniu niektórych zwierząt. Zmianom tym towarzyszył wzrost liczebności populacji ludzkiej. Najwcześniej do takich zmian doszło na terenach Bliskiego Wschodu i Środkowym Wschodzie oraz na obszarach Żyznego Półksiężyca (ok. 10 tyś. lat p.n.e.), czyli w pasie urodzajnych ziem rozciągających się od półwyspu Synaj i wybrzeża Morza Śródziemnego przez dolinę rzek Eufrat i Tygrys do Zatoki Perskiej. To właśnie tam ludzie znaleźli dużo gatunków zbóż m.in. jęczmień i pszenicę. Rewolucja neolityczna nastąpiła w różnym czasie w zróżnicowanych częściach świata. Zmiany zachodziły tam niezależnie od siebie. Nowe zdobycze cywilizacyjne stopniowo przenikały na kolejne tereny. Pod koniec neolity ludzie opanowali również technikę wytopu złota, srebra i miedzi. W IV tysiącleciu p.n.e. opanowano wyrabianie broni oraz narzędzi z brązu, lecz jeszcze przez wiele lat powszechnie używano głownie narzędzi kamiennych. Rozpoczęcie metalurgii sprawiło, że pogłębiła się specjalizacja wytwórczości, co z czasem przyczyniło się do wyodrębnienia rzemiosła, które stało się odrębną gałęzią ludzkiej działalności.
