Polscy działacze polityczni mieli świadomość, że wojna między Rosją a Niemcami i Austro-Węgrami przyczyni się do zmiany dotychczasowej niesprzyjającej sytuacji międzynarodowej Polski. Przez to na tamtą chwilę powstały dwie orientację: proaustriacka i prorosyjska.

• przedstawicielem był Józef Piłsudski
• w zamysłach polityków konserwatywnych powstawała koncepcja trializmu, czyli współistnienia trzech państw na równorzędnych zasadach (w tym przypadku Austria-Węgry-Polska). Formą walki o odzyskanie niezależności politycznej miało być rozpętanie antyrosyjskiego powstania

• przedstawicielem był przywódca Narodowej Demokracji Roman Dmowski
• za najgroźniejszego wroga polskości uznawano Niemców. Koncepcja ta zakładała ścisły sojusz z Polaków z Rosją i współpraca z innymi narodami słowiańskimi. Po wygranej wojnie Ententy, według koncepcji Dmowskiego, Polska miałaby odzyskać ziemie, które dzięki lojalnej postawie Polaków mogłyby zyskać szerszy zakres autonomii, co byłoby pierwszym krokiem do odzyskania niepodległości.